Η πρώτη ενότητα της έκθεσης περιλαμβάνει τοπιογραφικά έργα και προσωπογραφίες. Αποτελώντας για αιώνες δημοφιλή στάση των Ευρωπαίων περιηγητών, η Ελλάδα είδε έναν αυξανόμενο αριθμό καλλιτεχνών να την επισκέπτεται μετά και την ίδρυση του ελληνικού βασιλείου. Αρκετοί Γερμανοί ζωγράφοι ταξίδεψαν στην Αθήνα ως μέλη της ομάδας επιστημόνων που συνόδευε τον Βαυαρό Όθωνα, ενώ ο Δανός Γεώργιος Α’ φιλοξένησε στην αυλή του πλήθος Σκανδιναβών καλλιτεχνών. Παράλληλα, Γάλλοι και Ιταλοί ζωγράφοι βρέθηκαν στην Ελλάδα σε αναζήτηση μιας ανατολίτικης ατμόσφαιρας, όπως όριζε η επικράτηση του οριενταλιστικού κινήματος στην Ευρώπη. Ο πρόσφατος απελευθερωτικός αγώνας ενέπνευσε έναν σημαντικό αριθμό ιστορικών σκηνών, οι οποίες, μαζί με τα τοπία χαρακτηριστικών αθηναϊκών τοπόσημων και την προσωπογραφία κατέλαβαν μεγάλο μέρος της καλλιτεχνικής παραγωγής της εποχής. Το ίδιο διάστημα, τη νεόκοπη Ελληνική ζωγραφική οριοθέτησε το έργο του Θεόδωρου Βρυζάκη, το οποίο σχεδόν στο σύνολό του περιστράφηκε γύρω από τη θεματολογία της Επανάστασης.

Το 1828 κυκλοφόρησε στο λιθογραφείο του Franz Hanfstängl του Μονάχου το πρώτο τεύχος του λευκώματος «Προσωπογραφίες των διασημότερων Ελλήνων και Φιλελλήνων από τον Καρλ Κρατσάιζεν». Στα συνολικά επτά τεύχη του περιλαμβάνονταν 21 προσωπογραφίες Ελλήνων και ξένων αγωνιστών της Επανάστασης, τους οποίους ο βαυαρός φιλέλληνας Karl Krazeisen (1794-1878) συνάντησε και σχεδίασε κατά το διάστημα της παραμονής του στην Ελλάδα.

Η ενότητα της έκθεσης 21 ΠΟΡΤΡΑΙΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ’21 περιλαμβάνει τις λιθογραφίες του Krazeisen, οι οποίες συνιστούν σημείο αναφοράς για την μεταγενέστερη εικονογραφία της Επανάστασης.

H επέτειος των 200 χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης είδε μεγάλο αριθμό σύγχρονων Ελλήνων δημιουργών να επιλέγουν να περιηγηθούν άλλοτε στις παρυφές και άλλοτε στην καρδιά της ιστορίας μέσα από τις δικές τους εικαστικές αναγνώσεις. Στην έκθεση φιλοξενούνται έργα του Ιάσονα Μέγκουλα (Cacao Rocks), ο οποίος συνεχίζοντας στην τροχιά της επιτυχημένης του πορείας μεταγράφει κομμάτια της ιστορίας στο δικό του σημερινό αφήγημα. Απέναντι ακριβώς, οι “χειροποίητες” φωτογραφικές δημιουργίες των Βαγγέλη Κύρη και Anatoli Georgiev συνδυάζουν την αίσθηση της παράδοσης με μια σύγχρονη αισθητική προσέγγιση, δημιουργώντας έναν διάλογο μεταξύ της ιστορίας και του παρόντος.

Την έκθεση ολοκληρώνουν παραδοσιακές νησιώτικες ενδυμασίες, ευγενική παραχώρηση του Λυκείου Ελληνίδων Σύρου, φιλελληνικά αντικείμενα εξαιρετικής ποιότητας, όπως ρολόγια, όπλα, κοσμήματα, μαζί με την ψηφιακή παρουσίαση του Λευκώματος Ταξίδι στην Αθήνα και την Κωνσταντινούπολη, το οποίο εξέδωσε στο Παρίσι το 1825 ο Γάλλος ζωγράφος Louis Dupré (1789 – 1837).

Διοργάνωση έκθεσης: Ίδρυμα Αντώνιος Ε. Κομνηνός
Με την υποστήριξη του Δήμου Σύρου-Ερμούπολης

Επιμέλεια έκθεσης: Δρ. Φανή Μαρία Τσιγκάκου, Ιφιγένεια Μποτζάκη

Διάρκεια έκθεσης: 19 Ιουνίου – 31 Ιουλίου 2021

Πινακοθήκη Κυκλάδων, Ερμούπολη

Φωτογράφηση έκθεσης: Αλέξανδρος Πετράκης @inbuld

3D αποτύπωση: Γιώργος Ζαφειράκης